Tác phẩm Ban_tiệp_dư

Minh họa Ban Tiệp dư trong Vãn Tiếu đường Trúc trang họa truyện (晩笑堂竹荘畫傳).

Sau khi đến Trường Tín cung của Vương Thái hậu, tâm tình của Ban Tiệp dư rất u uất, nên thường mượn văn thơ để bày giải tâm sự. Tiếc là hiện nay, phần lớn bị thất thoát, chỉ còn lưu truyền lại mấy bài như Tự điệu phú (自伤赋), Đảo tố phú (捣素赋) và Oán ca hành (怨歌行).

Trong số đó, bài Oán ca hành của bà được người sau ưa thích nhất.

怨歌行...新裂齐纨素,皎洁如霜雪。裁作合欢扇,团圆似明月。出入君怀袖,动摇微风发。常恐秋节至,凉飙夺炎热。弃捐箧笥中,恩情中道绝。Oán ca hành...Tân liệt Tề hoàn tố,Tiên khiết như sương tuyết.Tài vi hợp hoan phiến,Ðoàn đoàn tự minh nguyệt.Xuất nhập quân hoài tụ,Ðộng dao vi phong phát.Thường khủng thu tiết chí,Lương tiêu đoạt viêm nhiệt.Khí quyên khiếp tứ trung,Ân tình trung đạo tuyệt.Khúc ca ai oán...Mới chế lụa Tề trắng,Trong sạch như tuyết sương.Đem làm quạt hợp hoan,Tròn giống hình trăng sáng.Ra vào tay áo vua,Lay động sinh gió mát.Thường sợ tiết thu đến,Gió mát cướp nồng nhiệt.Nên cất vào góc rương,Nửa đường ân ái tuyệt.

Trong bài thơ, Ban Tiệp dư ví mình như chiếc quạt lụa trắng, mùa Hạ thì được Hoàng đế yêu dấu, cất giữ bên mình vì có thể sinh ra gió mát cho Hoàng đế. Đến mùa thu, tiết trời trở lạnh thì chiếc quạt bị vất vào một xó, mọi người quên lãng.

Ngoài ra, Ban Tiệp dư còn có một bài thơ cũng nổi tiếng không ít, đó là bài Trường Tín cung oán (长信宫怨). Trong đó, bà kể lại thân thế từ lúc nhập cung được Hán Thành Đế yêu dấu. Đến khi bị ruồng rẫy, tâm tình sầu buồn u uất. Văn từ phong phú uyển chuyển, ý tứ thâm trầm, hình ảnh sinh động đáng nhớ. Mọi người vô cùng cảm khái.

Nhà thơ thời Đường là Ông Thụ (翁綬) cảm khái sâu sắc về ý tứ của Ban Tiệp dư, làm ra bài Tiệp dư oán (婕妤怨) để bày tỏ sự cảm thông đối với bà khi viết ra Oán ca hành:

婕妤怨...讒謗潛來起百憂,朝承恩寵暮仇讎。火燒白玉非因玷,霜翦紅蘭不待秋。花落昭陽誰共輦,月明長信獨登樓。繁華事逐東流水,團扇悲歌萬古愁。Phiên âm...Sàm báng tiềm lai khởi bách ưu,Triêu thừa ân sủng mộ cừu thù.Hoả thiêu bạch ngọc phi nhân điếm,Sương tiễn hồng lan bất đãi thu.Hoa lạc Chiêu Dương thuỳ cộng liễn,Nguyệt minh Trường Tín độc đăng lâu.Phồn hoa sự trục đông lưu thuỷ,Đoàn phiến bi ca vạn cổ sầu.Dịch thơ...Dèm pha ngầm gây bao lo lắng,Sáng chịu ân chiều nặng oán cừu.Ngọc kia tìm vết đốt thiêu,Không chờ thu đến sương tiêu lan hồng.Hết chung xe, Chiêu Dương hoa rụng,Lầu một mình, Trường Tín trăng soi.Phồn hoa theo nước chảy rồi,Múa ca đoàn phiến chỉ sầu nghìn thu.

Liên quan

Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Ban Tổ chức Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Ban Tôn giáo Chính phủ (Việt Nam) Ban Tổ chức Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào Ban Tây Bắc Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương (Việt Nam) Ban Thục truyền kỳ